Бархасбадь

— At the site, go to the "web interface" then select "Ephemeris Type: Elements", "Target Body: Jupiter Barycenter" and "Center: Sun". | epoch = J2000 | apoapsis = 816,520,800 км (5.458104 о.о.н.) | periapsis = 740,573,600 км (4.950429 а.н.) | semimajor = 778,547,200 км (5.204267 а.н.) | eccentricity = 0.048775 | inclination = 1.305° (Эклиптикт
6.09° (Нарны экваторт)
0.32° (Тогтмол хавтанд) | asc_node = 100.492° | arg_peri = 275.066° | mean_anomaly = 18.818° | period = 4,331.572 өдөр
11.85920 Юлианы жил | synodic_period = 398.88 өдөр | avg_speed = 13.07 км/с | satellites = +100 | physical_characteristics = yes | flattening = 0.06487 ± 0.00015 | equatorial_radius = 71,492 ± 4 км
11.209 дэлхий | polar_radius = 66,854 ± 10 км
10.517 дэлхий | surface_area = 6.21796×10¹⁰ км²
121.9 дэлхий | volume = 1.43128×10¹⁵ км³
1321.3 дэлхий | mass = 1.8986×10²⁷ kg
317.8 дэлхий | density = 1.326 г/см³ | surface_grav = 24.79 м/с²
2.528 g | escape_velocity = 59.5 км/с | sidereal_day = 9.925 цаг | rot_velocity = 12.6 км/с
45,300 км/цаг | axial_tilt = 3.13° | right_asc_north_pole = 268.057°
17 цаг 52 мин 14 сек | declination = 64.496° | albedo = 0.343 (бонд)
0.52 (geom.) | magnitude = -1.6-с -2.94 | angular_size = 29.8" — 50.1" | temperatures = yes | temp_name1 = 1 bar level | min_temp_1 = | mean_temp_1 = 165 K | max_temp_1 = | temp_name2 = 0.1 bar | min_temp_2 = | mean_temp_2 = 112 K | max_temp = | atmosphere = yes | atmosphere_ref =

| surface_pressure = 20–200 kPa (үүлэн давхраа) | scale_height = 27 км | atmosphere_composition =

89.8±2.0%	Устөрөгч (H2)
10.2±2.0%	Гели
~0.3%	Метан
~0.026%	Аммон
~0.003%	Устөрөгчийн детрит (HD)
0.0006%	Этан
0.0004%	Ус
Мөс:
	Амон
	Ус
	Аммоны гидросульфат(NH4SH)

}} Бархасбадь /Jupiter/ нь нарны аймаг дахь тав дахь гараг юм. Түүнийг аварга том хийн гараг гэж нэрлэдэг ба учир нь уг гараг хийнээс тогтдог бөгөөд нарны аймгийн хамгийн том гараг юм. Түүний масс нь маш их ба нарны аймгийн бусад долоон гаргийн массын нийлбэрээс ч их байдаг. Бархасбадийн татах хүч дэлхийнхээс хэд дахин их. Шөнө нь цельсийн 1250 хэм (279°C) халуун байх ба өглөө нь цельсийн 1700 (927 °C) хэм халуун байна. Цацраг туяа ихтэй байдаг учраас 150 000 километрийн зайд байсан ч амь насанд аюултай хэмжээнээс 500 дахин их цацраг туяатай байдаг. Атмосферт нь гели байдаг боловч ихэнх хувийг нь устөрөгч эзэлнэ. Англиар Ромын бурхдын хаан Юпитерийн (''Jupiter'') нэрээр нэрлэгдсэн.

2017 онд түүний 79 дагуулыг нээсэн. Үүнээс 16 том дагуултай. Ио, Европ, Ганимед, Каллисто гэсэн хамгийн том дөрвөн том дагуулыг нь Галилей Галилео 1610 онд нээсэн бөгөөд Галилейн дагуулууд гэж нэрлэнэ.

Бархасбадийн агаар мандал болон хэмжээ нь асар их даралтыг үүсгэдэг. Хэрэв уг гараг руу сансрын хөлөг илгээвэл тэр нь секундын дотор эвдрэх болно. Ийм учраас түүний дотоод бүтцийг судлах боломжгүй юм. Бархасбадь гурван нимгэн цагирагтай.

thumb|250px|Бархасбадийн дотоод бүтэц thumb|Бархасбадийн үүлний бүтэн сарын турших өөрчлөлт

Бархасбадь нь нарны аймаг доторх Сугар гаргаас ч тод гэрэлтэй, Эртний Хятадад Бархасбадь гаргаар насны ойг тэмдэглэдэг байсан учраас хятадууд "Насны од" хэмээн нэрлэдэг. Европчууд ихэд хүндэтгэн тэнгэрийн сахиус Зубитегаар түүнийг нэрлэдэг. Тус гаргийн гадарга дээр тод улаан өндөг хэлбэртэй толбо байдаг. Түүнийг том улаан толбо гэж нэрлэдэг бөгөөд 300-аад жилийн настай. 1979 онд "Жуулчин" сансар судлалын станц Бархасбадь гараг гэрэлт цацрагаар хүрээлэгдсэн байдгийг олж мэджээ. Тус гаргийн гэрэлт цацраг нь том, бага хар өнгийн чулуун хэсгүүдээс тогтсон байна. Хар өнгийн чулуу нь нарны туяаг ойлгодоггүй.

Бархасбадь гараг нь гадаад давхраадаа хийн буюу үүлэн бүслүүртэй. Энэхүү үүлэн бүслүүр нь голчлон аммиакаас /NH3/ тогтсон байдаг. Бархасбадь эзлэхүүнээрээ дэлхийгээс 1300 дахин, массаараа 318 дахин их бөгөөд нарны аймгийн 8 гаргийн хамгийн том нь. Уг гараг хурдан эргэдэг учир 9 цаг 50 минутад тэнхлэгээ нэг бүтэн эргэдэг. Харин дэлхий дээр 11 жил 10 сар болох хугацаанд Бархасбадь нарыг нэг бүтэн тойрдог. Бархасбадь гараг нь 79 дагуултай бөгөөд нарны аймгийн хамгийн их дагуултай гаргаас Санчирын дараа хоёрт орно. Ио, Европ, Ганимед, Каллисто нь түүний хамгийн том дагуулууд юм. Эдгээр дөрвөн дагуулыг нийтэд нь Галилейн дагуулууд гэдэг. Учир нь 1610 онд Италийн одон оронч Галилео Галилей хамгийн анхны тэнгэр эрхсийг ажиглах ажиглалтын телескопыг сайжруулан зохион бүтээн эдгээр дагуулуудыг нээсэн байна. Ио нь бусад гурван дагуулаа бодвол чулуун буюу ус болон мөсний хэмжээ харьцангуй бага юм. Мөн ажиллагаатай галт уул байдаг. Түүнээс хүчтэй дэлбэрч гадагшаа оргилон гарсан халуун хайлмаг чулуулаг хэдэн зуун мянган метрийн өндөрт цацагдана. Европын мөсөн давхарга доорх далайд амьдрал байж магадгүй гэж зарим судлаач үздэг. Ганимед нь нарны аймгийн 150 дагуулын дотроос хамгийн том нь аж. Түүний голч нь 5268 мянган метр. Буд ба Тэнгэрийн ван гаргаас том, Бархасбадь гаргийн гадаргын давхаргад бага зэргийн шингэн байдалтай устөрөгч байх бөгөөд нарны халууныг хүлээн авахын зэрэгцээ өөрийн гадаргуугаас дулаан ялгаруулдаг. Нарнаас авсан дулаанаас илүү дулаан ялгаруулдаг ажээ. Бархасбадь дээр хар салхи болдог. Wikipedia-аас ирүүлсэн